Ο δημοφιλέστερος μύθος του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού είναι εκείνος της Ίσιδας και του Οσίριδος. Σύμφωνα με τις αρχαίες αιγυπτιακές πηγές, η Ίσις και ο Όσιρις είναι δύο από τα πέντε παιδιά του θεού της γης Γκεμπ και της θεάς του Ουρανού Νουτ. Η Ίσις επιλέγεται από τον αδελφό της ως σύζυγός του και μαζί θα κυβερνήσουν την Αίγυπτο. Μάλιστα κατά τη διάρκεια της βασιλείας τους, θα επικρατήσει δικαιοσύνη και σταθερότητα ενώ θα αναπτυχθούν οι τέχνες και η γεωργία. Ο άλλος αδελφός του ζευγαριού είναι ο Σεθ ή Σετ, ο οποίος έλαβε για σύζυγο την αδελφή του τη Νέφθυ. Όταν ο Όσιρις ήρθε σε σεξουαλική επαφή με τη Νέφθυ, ο Σεθ θέλησε να τον σκοτώσει για να πάρει εκδίκηση. Ο τρόπος που θανατώθηκε έχει ποικίλες εκδοχές. Κάποιες πηγές αναφέρουν πως ο Σεθ πήρε τη μορφή άγριου ζώου και σκότωσε τον αδελφό του, άλλες πως τον έπνιξε στον ποταμό και άλλες πως τον τεμάχισε και διασκόρπισε τα μέλη του σε ολόκληρη την Αίγυπτο. Στην απεικόνιση της κάρτας φαίνεται η δεύτερη εκδοχή καθώς βλέπουμε ολόκληρο το πτώμα του Οσίριδος δίπλα στο ποτάμι και είναι η εκδοχή που αναφέρει ο Πλούταρχος όπως θα δούμε και παρακάτω.

Ο Σεθ καταφέρνει να πάρει την εξουσία της Αιγύπτου ενώ η Ίσις θρηνεί (σύμφωνα με την παράδοση από τα δάκρυά της πλημμύρισε ο Νείλος) και ψάχνει απεγνωσμένα με τη βοήθεια της Νέφθυος να βρει το διαμελισμένο σώμα του συζύγου και αδελφού της. Όταν το βρίσκει καταφέρνει με τις θεραπευτικές δυνάμεις, τις μαγικές της ιδιότητες αλλά και τη βοήθεια άλλων θεών να αποκαταστήσει το σώμα του Οσίριδος και να τον επαναφέρει στη ζωή. Στο σημείο αυτό έχουμε την πρώτη μυθολογική αναφορά για τις αιγυπτιακές πρακτικές ταρίχευσης που σκοπό είχαν να αποτρέψουν την αποσύνθεση του σώματος μετά τον θάνατο.

Με την ανάσταση του Οσίριδος, η Ίσις μένει έγκυος από εκείνον και αποκτά ένα παιδί, τον θεό Ώρο. Η αναβίωση του Οσίριδος δεν είναι μόνιμη ώστε να διεκδικήσει ξανά τον θρόνο αλλά γίνεται βασιλιάς του Ντουάτ, του βασιλείου των νεκρών αλλά και θεός της αναγέννησης, γεγονός που τον συνδέει με τους Φαραώ. Η εξουσία του θα αναγεννηθεί κατά μίαν έννοια με το γιο του τον Ώρο. Στη συνέχεια του μύθου, η Ίσιδα θα κρυφτεί από τον Σεθ όσο είναι έγκυος αλλά και μετά τη γέννα για να προστατεύσει το γιο της. Ο Ώρος ενηλικιώνεται και θα εκδικηθεί για τη δολοφονία τού πατέρα του. Μετά από ένα δικαστήριο, αγωνίσματα, πολέμους και πολλές μάχες θα εκθρονίσει τον Σεθ επαναφέροντας την τάξη στην Αίγυπτο.

Σύμφωνα με την εκδοχή που δίνει ο Πλούταρχος, ο οποίος στο έργο του χρησιμοποιεί ελληνικά ονόματα για πολλές αιγυπτιακές θεότητες, ο Τυφών (δηλ. ο Σεθ) προκειμένου να κλέψει την εξουσία από τον αδελφό του, τον ξεγέλασε και τον έκλεισε μέσα σε μία λάρνακα εν είδει αστείου και την πέταξε στον ποταμό. Όταν το έμαθε η Ίσις άρχισε τον θρήνο, έκοψε τις πλεξούδες της, φόρεσε πένθιμα ρούχα και άρχισε να περιπλανιέται για να βρει τη λάρνακα. Ωστόσο είχε μάθει πως ο σύζυγός της συνουσιάστηκε με τη Νέφθυ (από άγνοια νομίζοντας πως είναι η Ίσις) και αναζήτησε το παιδί τους. Όταν το βρήκε, το εξέθρεψε σαν δικό της και εκείνο έγινε φύλακας και συνοδός της. Ονομάστηκε Άνουβις και εκείνος ήταν που της αποκάλυψε πως η λάρνακα εκβράστηκε στην περιοχή τής Βύβλου, όπου το κύμα την προσκόλλησε σ’ έναν θάμνο, ακριβώς όπως βλέπουμε στην εικόνα της κάρτας.

Ο θάμνος αυτός απέκτησε μεγάλους και όμορφους βλαστούς που απέκρυψαν τη λάρνακα. Όταν ο βασιλιάς παρατήρησε το φυτό και το θαύμασε, το έκοψε και το τοποθέτησε ως έρεισμα σε μια στέγη. Η Ίσις έμαθε τα νέα και πήγε δακρυσμένη, αλλά δεν μιλούσε σε κανέναν παρά μόνο στις θεραπαινίδες της βασίλισσας τις οποίες χτένιζε και κολάκευε ενώ απέπνευε στο δέρμα τους η δική της θαυμαστή ευωδία. Η βασίλισσα είχε την περιέργεια να γνωρίσει την άγνωστη που μύριζε υπέροχα. Γίνανε φίλες και η Ίσις παραμάνα του παιδιού της. Ύστερα από μαγικές τεχνικές που ασκούσε στο βρέφος για να το κάνει αθάνατο (ιεροτελεστία αθανασίας καίγοντας μέρη του σώματος), η βασίλισσα, τρομαγμένη βλέποντας το θέαμα, θύμωσε και αντέδρασε και έτσι η Ίσις αναγκάστηκε να φανερωθεί, απαιτώντας τη λάρνακα του Οσίριδος. Την πήρε από εκεί αφού την κάλυψε με λευκό ύφασμα και την περιέχυσε με μύρο και θρηνώντας ταξίδεψε στον ποταμό Φαίδρο. Μόλις βρήκε στεριά άνοιξε τη λάρνακα, ακούμπησε το πρόσωπό της επάνω στο πρόσωπο του Οσίριδος, το φίλησε και τον έκλαψε.

Έπειτα ξεκίνησε να βρει το παιδί τους, τον Ώρο. Ο Τυφών (δηλ. ο Σεθ) βρήκε το πτώμα, το διαμέλισε σε 14 κομμάτια και τα διασκόρπισε (για αυτό τον λόγο αναφέρονται πολλοί τάφοι του Οσίριδος στην Αίγυπτο, διότι η Ίσις ενταφίαζε καθένα μέρος του εκεί όπου το εύρισκε ή κατασκεύαζε είδωλα και τα έδινε σε καθεμία πόλη). Η Ίσις τα μάζεψε όλα εκτός από το πέος του για το οποίο έφτιαξε ένα ομοίωμα. Αυτό το διάστημα ο Όσιρις βρισκόταν στον Κάτω Κόσμο μέχρις ότου η Ίσις να τον ζωντανέψει και μετά τον Άδη ανέλαβε την προπόνηση του Ώρου, ο οποίος και εκδικήθηκε τον Τυφώνα για τα δεινά των γονιών του. Αν και Ώρος τον συνέλαβε, η Ίσις απελευθέρωσε τον Τυφώνα και ο γιος της θύμωσε και της απέσπασε βίαια το βασιλικό στέμμα. Σε επόμενες μάχες που ακολούθησαν, ο Ώρος καταπολέμησε τον Τυφώνα και η Ίσις συνουσιάστηκε με τον Όσιρη, μετά τον θάνατό του, και γέννησε τον εφταμηνίτικο και ασθενή στα κάτω άκρα Αρποκράτη, τον οποίο συναντάμε σε άλλη κάρτα του συστήματος (άσσος διαμαντιών). Στη συνέχεια του κειμένου, ο Πλούταρχος αναφέρει πως δεν θέλησε να συμπεριλάβει περισσότερα στοιχεία για τον διαμελισμό του Οσίριδος και τον αποκεφαλισμό της Ίσιδος, καθώς αυτά δεν ταιριάζουν με τη μακάρια και άφθαρτη φύση των θεών και αποτελούν βάρβαρες αντιλήψεις.

Συμβολικά, ο μύθος της Ίσιδος και του Οσίριδος μπορεί να ερμηνευτεί τουλάχιστον με τρεις διαφορετικούς τρόπους. Ο πρώτος αφορά τα φυσικά φαινόμενα και τη γεωγραφία της Αιγύπτου. Ο Νείλος με τις πλημμύρες του ανανεώνει τη γονιμότητα του εδάφους, συμβάλλοντας έτσι στην πλούσια παραγωγή. Οι άνθρωποι αντιλήφθηκαν από νωρίς τους φυσικούς κύκλους και θεοποίησαν όχι μόνο τις γονιμοποιά στοιχεία (ύδωρ και φως) αλλά και τα καταστροφικά. Η Ίσις συμβολίζει τη μητρότητα, τη γονιμότητα και την εύφορη γη τής Αιγύπτου που γονιμοποιείται από τον πλημμυρισμένο Νείλο. Συμβολίζει τους κύκλους της ζωής και παράλληλα συνδέεται με τη μαγεία. Ο Όσιρις συμβολίζει τον μεγάλο ποταμό ενώ ο Σεθ, ως καταστροφικός θεός, συνδέεται με τις χαμηλές πλημμύρες του Νείλου, τις αμμοθύελες της ερήμου και την ξηρασία. Επίσης, η κοιλάδα του Νείλου περιβαλλόταν από έρημο όπου οι κάτοικοί της θεωρούνταν από τους Αιγυπτίους βάρβαροι και ταραξίες. Πιθανόν οι συγκρούσεις μεταξύ τους να οδήγησαν στην έμπνευση αυτού του μύθου.

Η δεύτερη ερμηνεία αφορά τις εδαφικές κυριαρχίες της Αιγύπτου και τον διαχωρισμό της σε βασίλεια. Το αποτέλεσμα της μάχης μεταξύ Ώρου και Σεθ συμβολίζει την κατάκτηση δύο διαφορετικών περιοχών της Αιγύπτου, κατά την οποία ο ένας αποκτά τα πιο εύφορα εδάφη της χώρας κοντά στο Νείλο (Ώρος), ενώ ο άλλος τις άγονες περιοχές της ερήμου (ο εξόριστος Σεθ κατά τα κείμενα των Πυραμίδων). Η ερμηνεία αυτή δεν είναι τόσο βάσιμη, όμως ο μύθος φαίνεται να μας παραπέμπει στο τέλος της Προδυναστικής Περιόδου με τη διαμάχη των περιοχών της Άνω Αιγύπτου (νότιο τμήμα) και της Κάτω Αιγύπτου (βόρειο τμήμα). Ο Φαραώ Μήνης βασιλιάς της Άνω Αιγύπτου (βλ. κάρτα απρόβλεπτου στο GJ) ένωσε τη χώρα σε ένα βασίλειο ξεκινώντας μια νέα περίοδο, το Παλαιό ή Αρχαίο Βασίλειο.

Η τρίτη εκδοχή έχει να κάνει με την αρχαία αιγυπτιακή θρησκεία και την κοσμογονία. Για τους Αιγυπτίους, όπως και τους περισσότερους αρχαίους πολιτισμούς, οι θεοί δημιούργησαν το σύμπαν από το χάος και έθεσαν νόμους για να υπάρχει δικαιοσύνη, τάξη και ισορροπία. Όλες αυτές τις αρχές τις ονόμασαν Μάατ. Ο Όσιρις υπήρξε θεός της τάξης και της δικαιοσύνης ενώ ο Σεθ εκφράζει την καταστροφή, το χάος και την αταξία. Η ισορροπία (Μάατ) αποκαθίσταται από τον Ώρο μετά την άδικη βασιλεία του Σεθ, την ίδια στιγμή που ο Όσιρις γίνεται βασιλιάς των νεκρών. Ο μύθος ολοκληρώνεται με την ανάσταση του Οσίριδος, άρα και την επαναφορά της τάξης, καθώς στην κοσμοθεωρία των αρχαίων Αιγυπτίων, ο χρόνος κινείται κυκλικά ώστε να ανανεώνεται η θεμελιώδης τάξη του σύμπαντος. Οι αρχές αυτές επεκτείνονται και στις αντιλήψεις του θεσμού της βασιλείας και της διαδοχής (Φαραώ), της αιώνιας σύγκρουσης μεταξύ καλού και κακού αλλά και στις αντιλήψεις για τον θάνατο, τη μεταθανάτια ζωή και την αναγέννηση.

Το περίεργο για εμάς είναι το γεωμαντικό σύμβολο στην κάρτα του συστήματος. Η χαρά δεν ταιριάζει κατά καμμία έννοια. Πιθανόν η Breteau ήθελε να βάλει την tristitia-λύπη και έγινε τυπογραφικό λάθος, το οποίο εδώ και 180 χρόνια δεν άλλαξε κανείς.