Γεωμαντεία

Η γεωμαντεία, γνωστή και ως μαντεία μέσω της γης, εμφανίζεται στην αρχαία Ελλάδα, την Περσία και τη Ρώμη, όμως ήταν διαφορετική από αυτήν που έγινε γνωστή το μεσαίωνα. Η γεωμαντεία στην οποία αναφερόμαστε δημιουργείται το 900 μ.Χ. και εξελίσσεται σε ένα ευρέως διαδεδομένο σύστημα μαντείας στην Ευρώπη από τον 13ο έως και τον 17ο αιώνα. Ήταν ένα από τα βασικά μεθοδολογικά συστήματα μαντείας στο Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, όπου η πρακτική της ήταν τόσο διαδεδομένη που τα βιβλία της εποχής δεν χρειάζονταν να εξηγούν τον τρόπο δημιουργίας των χαρτών της, καθώς ήταν κοινή γνώση. Η γεωμαντεία ονομάζεται επίσης «γήινη αστρολογία» λόγω της στενής της σύνδεσης με την αστρολογία, αλλά διαφέρει στο ότι είναι πιο προσιτή και απλή στη χρήση, καθώς δεν απαιτεί πολύπλοκους υπολογισμούς ούτε εκτεταμένα υλικά μήτε πολύ χαρτί.

Η μέθοδος βασίζεται στο στοιχείο της γης για τις προβλέψεις της, όπως αντίστοιχα η υδρομαντεία στηρίζεται στο νερό και η πυρομαντεία στη φωτιά. Παρότι η διαδικασία φαίνεται απλή, η γεωμαντεία στηρίζεται σε πλούσια θεωρία και απαιτεί ικανότητες συνδυαστικής σκέψης. Αποτελεί δυαδικό σύστημα, με 16 φιγούρες που προκύπτουν από συνδυασμούς τεσσάρων σειρών με 1 ή 2 κουκκίδες ανά σειρά, αντίστοιχες με τις φιγούρες του I Ching και παρόμοιες με του συστήματος Ifa της δυτικής Αφρικής. Κάθε γραμμή φέρει ενεργητική ή παθητική ενέργεια, το οποίο καθορίζει τις προβλέψεις.

Η γεωμαντεία στην Αναγέννηση θεωρείται δεύτερη σε δημοφιλία μετά την αστρολογία, με συστηματική άσκηση σε όλη την Ευρώπη. Παρότι η μορφή της που ασκείται σήμερα σχετίζεται κυρίως με την αναγεννησιακή Ευρώπη, η γεωμαντεία έχει ρίζες και στην αρχαιότητα σε περιοχές όπως η αρχαία Ελλάδα, η Περσία, η Ρώμη και αργότερα στις αραβικές χώρες. Για παράδειγμα, ο Ισίδωρος της Σεβίλλης τον 7ο αιώνα αναφέρεται στη γεωμαντεία ως μέθοδο ερμηνείας σημαδιών στη γη, αν και δεν είναι ακριβώς η ίδια με τη μεσαιωνική γεωμαντεία. Στις αραβικές χώρες η γεωμαντεία ονομάζεται ilm al-raml («επιστήμη της άμμου») ή khatt al-raml («κόψιμο της άμμου»).

Τον 12ο αιώνα ο Az Zanati ίδρυσε σχολή γεωμαντείας, με τα έργα του να μεταφράζονται στα περσικά και στα ελληνικά (μεταξύ άλλων από τον μοναχό Αρσένιο το 1266). Το βιβλίο «Ars Geomantiae», μεταφρασμένο στα λατινικά από τον Hugh της Santalla τον 12ο αιώνα, θεωρείται το πρώτο έργο που εισήγαγε τη γεωμαντεία στη Δυτική Ευρώπη. Αργότερα, τον 13ο αιώνα, ο Gerard της Sabbioneta μετέφρασε το «Geomantiae Astronomiae Libellus», που ενσωματώθηκε στο Τέταρτο Βιβλίο Της Απόκρυφης Φιλοσοφίας του Henry Cornelius Agrippa. Τον ίδιο αιώνα ο Bartholoew της Parma έγραψε τη «Summa Breviloqium», ένα πλήρες έργο για τη γεωμαντεία, όπου διακρίνονται οι ευνοϊκές και μη φιγούρες.

Κατά τον 16ο αιώνα, η γεωμαντεία γνώρισε μεγάλη άνθιση με σημαντικούς συγγραφείς όπως ο Henry Cornelius Agrippa, που ανέπτυξε ένα νέο τύπο γεωμαντείας βασισμένο στην ανάγνωση παλαιότερων πηγών, και ο Christopher Cattan, με το βιβλίο του «The Geomancie of Maister Christopher Cattan». Τον 17ο αιώνα, ο Πάπας Ουρβανός ο Η΄ χρησιμοποιούσε γεωμαντεία και αστρολογία για να προβλέψει τον θάνατό του. Ο John Heydon έγραψε το εκτενές έργο «Theomagia» (περίπου 900 σελίδες), το οποίο μελέτησε με το βιβλίο του Cattan τα έτη 1888-1890 ο Mac Gregor Mathers διαμορφώνοντας τη σύγχρονη πρακτική της Χρυσής Αυγής. Το 1913 ο Franz Hartmann συνέχισε τη μελέτη της γεωμαντείας μέσα από μια θεοσοφική προσέγγιση στο βιβλίο «Principles of Astrological Geomancy».

Οι Άραβες τον 16ο αιώνα απέδωσαν τη γεωμαντεία σε αρχαίες θεότητες και οντότητες, όπως τον Αρχάγγελο Γαβριήλ, τον Ερμή Τρισμέγιστο και τον Θωθ, δείχνοντας τη σύνδεση της με την ελληνιστική παράδοση. Ο Ahmad Ben Ali Zunbul έγραψε πρακτικό εγχειρίδιο με αντιστοιχίσεις στα τέσσερα στοιχεία. Υπάρχει διαμάχη σχετικά με το αν οι Άραβες πήραν τη γεωμαντεία από άλλους πολιτισμούς ή αν τη δημιούργησαν ενοποιώντας διάφορα στοιχεία, ενώ βιβλία όπως το «Geomantia Nova» του Hugh επισημαίνουν πως οι Έλληνες πήραν τη γεωμαντεία από τους Άραβες, αλλά έδωσαν στους Άραβες την «σπατουλομαντεία».

Η σύγχρονη θεωρία υποστηρίζει ότι η γεωμαντεία προέρχεται από τη βόρεια Αφρική, όπου η μέθοδος βασίζεται σε μηχανικό μέτρημα σημείων στην άμμο. Αν και παραδόσεις με παρόμοια σύμβολα και διαδικασίες υπάρχουν στη δυτική Αφρική (ifa, fa) και στη Μαδαγασκάρη (sikidy), αυτές διαφέρουν από την ευρωπαϊκή γεωμαντεία. Ο Stephen Skinner σημειώνει πως η sikidy πιθανώς εισήχθη στην Ευρώπη από ιεραπόστολους κατά το Μεσαίωνα. Η γεωμαντεία πέρασε στα βυζαντινά εδάφη και κατόπιν στη δυτική Ευρώπη μέσω σταυροφόρων και εμπόρων, διαφοροποιούμενη σε ξεχωριστό σύστημα.

Η γεωμαντεία, ως δυαδικό σύστημα με αρτίους και περιττούς αριθμούς, δίνει πρακτικές απαντήσεις σε ναι/όχι ερωτήσεις και βασίζεται σε 16 φιγούρες που προκύπτουν από απλούς υπολογισμούς. Είναι πιο απλή και γήινη σε χρήση από την αστρολογία, με διαφορετικές εφαρμογές και ρίζες στον ευρωπαϊκό αποκρυφισμό μέσω συγγραφέων όπως ο John Heydon, Christopher Cattan, Pietro di Abano, Robert Fludd και Henry Cornelius Agrippa.

Στη Γαλλία του 19ου και 20ού αιώνα, η γεωμαντεία γνώρισε ιδιαίτερη άνθιση, όπως μαρτυρεί η σύνδεση με το Grand Jeu. Παρά τη φήμη και τη δυνατότητά της να παρέχει σαφείς απαντήσεις, παραμένει λιγότερο δημοφιλής από την αστρολογία, αν και παλαιότερα οι αστρολόγοι μελετούσαν γεωμαντεία και αντίστροφα. Η γεωμαντεία έχει λιγότερη ύλη και απαιτεί λιγότερες σύνθετες ικανότητες από την καρτομαντεία, με λιγότερα βιβλία σε σχέση με την αστρολογία. Η μείωση της δημοτικότητάς της πιθανώς συνδέεται με την αποτυχία του ερμητικού τάγματος της Χρυσής Αυγής να ενσωματώσει αποτελεσματικά τη γεωμαντεία στα αποκρυφιστικά συστήματα του τέλους του 19ου αιώνα.

Επιπλέον, οι ερωτήσεις που απαντούσε η γεωμαντεία, όπως «θα πεθάνω φέτος;», «είμαι έγκυος;», ή «θα έχουμε βροχές;», ή «η φήμη που άκουσα ότι έρχεται πείνα στην πόλη είναι αληθής;» ήταν κρίσιμες τον 16ο αιώνα, αλλά σήμερα είτε δεν απασχολούν, είτε απαντώνται άμεσα με επιστημονικές μεθόδους. Αντίθετα, η αστρολογία επιβίωσε γιατί καλύπτει ψυχολογικά ερωτήματα.

Χαρακτηριστικά της Γεωμαντείας

Η γεωμαντεία είναι ένα σύστημα μαντείας που βασίζεται σε 16 φιγούρες, οι οποίες αποτελούν το βασικό «αλφάβητο» του συστήματος. Κάθε φιγούρα έχει το δικό της όνομα και μοιάζει με συγκεκριμένο αντικείμενο, αντανακλώντας τις ιδιότητές της.

Οι φιγούρες αυτές στηρίζονται στη λογική του Αριστοτέλη για το σωστό και το λάθος, στην οποία ο άρτιος αριθμός συμβολίζει την παθητική ενέργεια, ενώ ο περιττός την ενεργητική. Για παράδειγμα, μια φιγούρα όπως το amissio αποτελείται από τέσσερις σειρές όπου η κάθε σειρά μπορεί να είναι παθητική ή ενεργητική.

Η ανάγνωση της γεωμαντείας ξεκινά από τα δεξιά προς τα αριστερά, επηρεασμένη από αραβικές παραδόσεις, με τον τρόπο ρίψης να θυμίζει αυτόν του συστήματος Petit Etteilla.

Κάθε φιγούρα αποτελείται από τέσσερα επίπεδα, που αντιστοιχούν στα τέσσερα στοιχεία της φύσης: φωτιά, αέρα, νερό και γη. Η παρουσία ή απουσία κουκκίδων σε κάθε επίπεδο δηλώνει αν το αντίστοιχο στοιχείο είναι ενεργό ή παθητικό. Για παράδειγμα το acquisitio:

• Παθητική φωτιά: χαμηλή θέληση
• Ενεργητικός αέρας: δυναμικός νους
• Παθητικό νερό: αδύναμα συναισθήματα
• Ενεργητική γη: γήινοι στόχοι

Οι φιγούρες έχουν επίσης πλανητικές αντιστοιχίσεις, που προσθέτουν βάθος στην ερμηνεία τους. Για παράδειγμα, η φιγούρα amissio συνδέεται με τον Δία και τον Κριό, εξηγώντας γιατί συμβολίζει το εμπόριο, το κέρδος και την αφθονία.

Η ερμηνεία κάθε φιγούρας βασίζεται είτε στην ανάλυση των τεσσάρων στοιχείων και της επιρροής των πλανητών είτε στην εικόνα που αποδίδει η ίδια η φιγούρα. Για παράδειγμα, η φιγούρα Fortuna Major μοιάζει με πεδιάδα με ποτάμι, που συμβολίζει τύχη, αφθονία και επιτυχία, παρά την αρχική εντύπωση από την ενεργειακή της σύνθεση.

Η γεωμαντεία χρησιμοποιεί σταθερές και κινητικές φιγούρες: οι σταθερές συνήθως απαντούν «ναι» σε ναι/όχι ερωτήσεις, ενώ οι κινητικές «όχι». Η μέθοδος είναι απλή αλλά μπορεί να γίνει πολυ-επίπεδη στην ερμηνεία.

Η διαδικασία ξεκινά με τις τέσσερις «μάνες» (matres), οι οποίες δημιουργούνται τυχαία με διάφορους τρόπους: σε άμμο, χώμα, με ζάρια, κάρτες, φασόλια, κέρματα, ακόμα και με κραγιόν. Από αυτές τις «μάνες» υπολογίζονται οι υπόλοιπες φιγούρες (κόρες, ανηψιές, μάρτυρες, δικαστής και απόφαση) με μαθηματικές πράξεις.

Η γεωμαντεία είναι αυστηρή στην ακρίβεια των ερωτήσεων. Σε αντίθεση με την καρτομαντεία, που μπορεί να δώσει μια γενική ιστορία και να αφήσει την ερμηνεία ελεύθερη, η γεωμαντεία απαιτεί σαφείς, συγκεκριμένες ερωτήσεις για να λειτουργήσει αποτελεσματικά.

Τέλος, η γεωμαντεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την ανεύρεση χαμένων αντικειμένων, μέσω της ανάγνωσης του γεωμαντικού χάρτη που δημιουργείται από τις φιγούρες.

Το Πλαίσιο της Μαντείας στη Γεωμαντεία

Οι 16 γεωμαντικές φιγούρες έχουν καθορισμένα νοήματα, τα οποία όμως δεν λειτουργούν σαν απλό λεξικό. Ένας ικανός μάντης λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τις σημασίες των φιγούρων, αλλά και τη θέση τους, τη σταθερότητα (σταθερές ή κινητικές), τη μεταξύ τους αλληλεπίδραση και το πλαίσιο της ερώτησης, καθώς και τα λόγια του ερωτώντος. Για παράδειγμα, η φιγούρα Puella (κορίτσι) μπορεί να σημαίνει χαρά ή αρμονία, αλλά σε διαφορετικό πλαίσιο μπορεί να δηλώνει παθητικότητα, μεταμόρφωση ή φροντίδα.

Σχηματισμός Ασπίδας και Χάρτη
Ο γεωμαντικός χάρτης είναι τετράγωνος και χωρίζεται σε 12 οίκους, καθένας με διαφορετική θεματολογία (π.χ. χρήματα, συγγενείς, μηνύματα).

• Ξεκινάμε με την «ασπίδα», που αποτελείται από 16 φιγούρες, οι οποίες προκύπτουν από τις 4 μάνες (αρχικές φιγούρες) και τους υπολογισμούς που γίνονται με προσθέσεις.
• Οι 4 μάνες βρίσκονται μέσω ρίψης ή μη (π.χ. στυλό, ζάρια, φασόλια) και κάθε μάνα αποτελείται από 4 γραμμές με άρτιους ή περιττούς αριθμούς.
• Από τις μάνες υπολογίζουμε τις 4 κόρες, 4 ανηψιές, 2 μάρτυρες, τον δικαστή και την απόφαση/υπερδικαστής με μαθηματικές πράξεις (πρόσθεση).
• Οι μάρτυρες δείχνουν την παρούσα και μελλοντική κατάσταση, ο δικαστής το τελικό αποτέλεσμα και η απόφαση πώς θα επηρεαστεί ο ερωτών.
• Η ανάγνωση συνήθως περιλαμβάνει όλες τις φιγούρες, όχι μόνο τις τελευταίες.

Ερμηνεία Ναι/Όχι
Η γεωμαντεία είναι η μοναδική μέθοδος μαντείας που δίνει σαφή απάντηση «ναι» ή «όχι». Αν ο αστρο-γεωμαντικός χάρτης «τελειοποιείται», η απάντηση είναι θετική. Για να γίνει αυτό η φιγούρα στον 1ο οίκο με τον οίκο της ερώτησης είναι ίδια. Αν η φιγούρα του ερωτώντα εμφανιστεί δίπλα στον οίκο της ερώτησης τότε έχουμε σύνοδο, άρα πάλι θετική η απάντηση. Αντίστοιχα αν η φιγούρα του οίκου της ερώτηση βρίσκεται στους οίκους 2 ή 11. Αν οι 2 φιγούρες εμφανιστούν δίπλα σε οποιονδήποτε άλλο οίκο τότε επίσης είναι ναι η απάντηση. Αν εμφανιστεί η ίδια φιγούρα σε γειτονικό οίκο δίπλα στον 1ο και στον οίκο της ερώτησης τότε η απάντηση είναι ναι. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση είναι όχι.

Προχωρημένες Τεχνικές
Το σύστημα μπορεί να γίνει πολύπλοκο με την προσθήκη ενδιάμεσων φιγούρων, τριπλοτήτων, δρόμων, μονοπατιών, και άλλων τεχνικών. Μπορεί να συνδυαστεί ακόμη και με την αστρολογία για πιο λεπτομερείς αναλύσεις. Ακόμα και η τοποθέτηση των φιγουρών στον χάρτη αλλάζει ανά γεωμαντική παράδοσ και ο τρόπος που τις ερμηνεύουμε.

Ανάγνωση και εξήγηση γεωμαντικής ασπίδας με παραδείγματα θα βρείτε στην ιστοθέση crossroadswitch.com. Η γεωμαντεία στη χώρα μας παραμένει άγνωστη απόκρυφη επιστήμη και αυτό το άρθρο είναι το πρώτο που την αποκαθιστά και την παρουσιάζει. O Franz Hartmann είχε γράψει "Αν η Γεωμαντεία ήταν κάποτε αλήθεια, τότε πρέπει να είναι ακόμη αληθινή. Και η απάντηση στο ερώτημα γιατί σήμερα ασκείται τόσο λίγο μπορεί να είναι μόνο μία από τις εξής δύο: είτε ότι η διαίσθηση του ανθρώπου έχει αναπτυχθεί τόσο πολύ, ώστε να μη χρειάζεται πλέον τέτοια τεχνητά βοηθήματα· είτε ότι έχει γίνει τόσο λιγότερο διαισθητικός, ώστε να μην μπορεί πια να συλλάβει πνευματικές αλήθειες, ούτε καν με τέτοια τεχνητή βοήθεια." Μια προσωπική ιστορία πριν το κλείσιμο. Το 2019 είχα ράψει 5 γεωμαντικές επιφάνειες από χρωματιστό ύφασμα με το σχέδιο του Malkuth και 4 έγχρωμα ζάρια για την εύρεση των μανάδων. Κανένας δεν ήξερε τι είναι. Οι ερωτήσεις που δεχόμουν στο facebook ήταν του στυλ "βγάζει αλήθειες;", "τι είναι αυτό;" Κανείς στους αποκρυφιστικούς κύκλους δεν ήξερε τη γεωμαντεία μήτε ενδιαφέρθηκε να αγοράσει μία επιφάνεια. Η κατάσταση στη χώρα μας ήταν αποκαρδιωτική. Ο Skinner γράφει πως η αστρολογία, τα ταρώ και η γεωμαντεία είναι οι 3 σημαντικότερες μέθοδοι μαντείας του δυτικού αποκρυφισμού και δυστυχώς στην Ελλάδα, ακόμα η γεωμαντεία παραμένει άγνωστος. Της καρτομαντείας της έχουν βγάλει τα μάτια και τη γλώσσα, με την αστρολογία έχουν κολλήσει στη σύγχρονη, η οποία στηρίζεται στο ψυχολογικό μοντέλο. Εμείς εδώ αντιπροσωπεύουμε κάτι διαφορετικό, το ιστορικά αληθές.

Βιβλιογραφία

1. Terrestrial Astrology, Stephen Skinner, Routledge and Kegan Paul 1980
2. The Art And Practice Of Geomancy, John Michael Greer, Weiser Books 2009
3. Self-Initiation Into The Golden Dawn, Chic Cicero Sandra Tabatha Cicero, Llewellyn 2012
4. The Fourth Book of Occult Philosophy, Henry Cornelius Agrippa, edited by Donald Tyson, Llewellyn 2009-2017
5. The Geomancie, Christopher Cattan, John V Volfe London 1591
6. The Art and Practice of Geomancy, John Michael Greer, Weiser Books 2009
7. Geomancy, Franz Hartmann, Ibis Press 2004
8. The Complete Book of Astrological Geomancy, Priscilla Schwei & Ralph Jordan Pestka, Llewellyn 1990

Αναγνώσεις: 119